VASFIN GÖÇÜ!

 Her gün biraz daha köşesine çekiliyor insan. Tarifsiz sessizliğe bürünmeye meylediyor dil. Huy mu şekil değiştiriyor vakit mi zamana uymuyor tahmini güç bir durum. Negatif pozlardan baskılanmış, sararmaya meyleden fotoğraflar gibi yürekçiğimin duruşu. Kelimelere sığmayacak ağırlıkta duygusal gelgitlerim. Hüzne meyil verdikçe, sonbahar bitkilerinin salınışı gibi içimdeki sesler. Gözyaşlarım ha aktı, ha akacak durumunda. Bu anlar göğsümün en yufka anları. Yanağımdaki yaş en sıcak seyrinde. Sonsuzluğa bırakmaya çalıştığım insanlık ve jet hızında akan zaman.  Hayatla kavgalarım, kaygılarım, şu ana kadar ki en çok da aldanışlarım.

Gönül göklerde uçarken, avuca sığmayan beden. Toprağa basışım,  tatil fotosu paylaşmalarım, sokakta en kasıntılı adım atışlarım. Hey gidi hey! Kargaşa, karmaşa, curcuna, şamata. Dert ettiğim, etmediğim ne varsa duygunun yokuşunda sarıyor yüreğimi. Sardıkça artıyor iç kanamalar. Bacaklardaki derman kesiliyor önce, göz fersizleşiyor gün gün. Boğazda düğümleniyor topak topak hınçlar. Maddi varlıkların, etiketlerin, makam ve mevkilerin, eldeki imkânların, aldatan boşluklarının dehşeti dikiliyor gözlerinin önüne. O dehşetle kapılıyorsun evhamlara.  Pişmanlıklar, ah edişler çakırdikeni gibi yığılsa da üstüne, akılları baştan alan ihtirasların kurbanı olur insan. İnsanın içindeki kör kuyular, fokurdatan amansız ateşler, gereksiz hırslar, doymayışlar, kuruntular, sinsice etrafı dalayan ısırgan oluyor.

“Nasıl bilirsiniz?” dendiğinde cemaatin cılız sesi! Hakkınızı helal eder misiniz? Sorusunda, “helal olsun!” cevabının gürlüğü huzura erdirecek hal midir bilmem ki!

Sürüp gidecek sandığımız günlerin, eskimez sandığımız bedenin, içimizde azgınlaşan kuruntunun hesabını, var olan sonda verileceğini bilmek lazım.  Aldatırken, nasıl aldandığını düşünmeli insan! İçi titremeli içi!  Yalan dolana hapsoluşlar, çamur atışlar, çıkara meyleden davranışlar! Ühhüüü! Yakar insanı yakar!  Anlamayı akıl etmeyenler, insanlık yağmurunun bereketine inat, çevresine ateş üfleyenler, düşmanlıktan medet umanlar; tedavi edilmesi gereken kuru gürültüsünüz.  Sonbahar rüzgârları sert eser. Yerin kovuklarına bile sığmayacak kötülüklerinize son verin yeğenim. “Hayra soluk soluyan, hayırlı insandır” derdi anam. Can yakacak davranış biçimleri sonbahar rüzgârlarının esintisinde gelir kendinizi yakar.

Anam, kimilerine bakıp, “bunun garnı b.k dolu” derdi. Kötülükten beslenenlerin eni sonu ıstıraptır. Kuru gürültü içinde ömürleri gelir geçer. Bir başkasını aldatan kendini aldatır.

Kuşların taze mevsimlere göç için hazırlığı vardır. İnsan da yeni mevsimlere ulaşmak için, her günün sabahında adım atışımızdan, aldığımız nefese, yuttuğumuz lokmaya, ağzımızdan çıkan söze velhasıl duruşumuza bakmak lazım. Hayırla anılanlar olduğu gibi, şerlerinden bahsedilenler vardır. Hangi grupta olmak istersiniz?

Hayat bitse de, duruş ve karakterin güzelliğinden bahsettirmek insanın kendi elinde. Vasıf önemlidir. Vasıf göçerken önemli.  Vasıf huzurun vizesi kardeş.

Türkülerimiz bile açık seçik belirtir her şeyi.  O manada bile dilden dile ulaşır da gerçekler, yine de aymaz kimiler. Hiçbir şey yapmayıp türküleri can kulağıyla dinlese doğru ritmi bulur insan. 

Kul Ahmet’in “seher yeli nazlı yare” sinde “düşmüşem elden ayaktan” dizeleri sonun derinliğini anlatan sözlerdir. Yine  Ruhsati’nin türküsü ne güzel hatırlatıp uyarısını yapar. “çok yaşayan yüze kadar yaşıyor”. Mesele, uygun ve düzgün yaşamakta.yaşamın türküsünü doğru okumakta. Göçler çok yakınımızda. Sağlıcakla

MEŞGULİYET VE TERCİH!

Hep meşguldük. Neyle? İşle, güçle, geçimle. Hayatın kendisiyle. Ailemizle, çevremizle, köyümüzle, kentimizle velhasıl ülkemizle, insanımızla, insanlığımızla. İnsanlığımızı muhafaza edecek duruşla. Bu yüzden zikzaklarımız olmadı bizim. Bu yüzden mutlu olduk cancağızım. Üzüldüğümüz anlar oldu mu? Elbette. Üzenler oldu mu? Ühhü! Yığınla.

Şu an, geçmişte yaşadıklarımı, kalbimden geçenleri tam olarak adlandırmak zor mu zor. Biz düşüncelerimizi, kimseyi kırmamak adına yüreğimizin kuytu odalarında zapt ederken, sorun çözmek adına bilgiç bilgiç kaykılanların ortalığı karıştırmakta üstlerine yok.  Hatta öyleleri şamatanın tam olarak kendisidir kardeşim!

Sadece sevgiyi, ilgiyi alakayı almaya alışmış kimselerin vermek gibi derdi olmuyor. Zaman içerisinde güçlü küçümseyiciler olup çıkıyor böyleleri. Biz, zamana bitmiş gibi bakıp, alçak gönüllülüğü yüreğimizde tutmaya çalıştıkça hoyratlaşıyor kimileri.  Ha bire içlerindeki kaosu boca etmenin hava ve hevesinde oluyorlar. Böylelerine uçmayı öğretmek, hayatın gayesini özümsetmek zor yeğenim. Terbiyemiz boynu bükük seyrediyor çoğu zaman.

Dün birisi “yüzüne gülve” diyor. Kimin yüzüne? Yanlışın! Yanlışın yüzüne güldükçe daha da arsızlaşmaz mı?   Yüze gülmelerden değil mi şımargınların varlığı? Keserle çivi çakma becerisine sahip olmayanlar teknolojik mikser maşallah. Attıkları her adım misket üten çocuk hevesi ve kurnazlığında.

Biz meşgulken üttü kimileri! Yüzlerine güldükçe,  görünmez tuzakların, çamurların hesabını yaptılar. Yetmedi; şiirimize, sanatımıza, duruşumuza, güçlü sosyal yapımıza dil uzattılar. Gece yarısı telefonlarıyla kudurmuş sözcükler fırlattılar çekinmeden.

Biz hep meşguldük! Neyle?  Toplumun dertleriyle.  Neyle? Üretmenin hevesiyle. Neyle? Sevgiyle. Neyle? Memleket sevdasıyla!

Sizi gidi tıfıllar!  Hastalığınız o kadar açıktaki. Herkes farkındayken siz değilsiniz. Yakan topsunuz olduğunuz yerde. Herkes bulaşmamak için sabrı zorluyor kardeş! Bize de uyarı çekiyorlar an an! “Boş ver uyma, bulaşma!” diye. Siz sabrı bilir misiniz? Yiyip içtikleriniz aklınızı bulandırdıkça düz çizgi kalmaz sizde.

Rahmetli anacığımda çok uyarmıştı çocukluğumuzda. “Filancıya, feşmancıya sakın uyma, uzak dur!” diye. Çirkef olanı bilirdi. Çirkef olanın çirkinliğini bilirdi. Vaktin zayi olmasından korkardı. Anamızın uyarıları bizi mutlu kıldı belki de. Üzülsek de mutluluğumuz eksilmedi. Şükre yaslanmak sırf bu yüzden bile mühim ebbabım!

Bu ülkenin ekmeğini, suyunu içip düzgün yürümemenin hesabını sorar Allah! Yürümeyi öğrenen her insan, yeri geldiğinde uçmayı da öğrenir. Bu topraklara hizmet için kimsenin ittirmesine gerek yok. Kötülükleri içinde besleyip, kendini iyi addedenler, zayıflığınız ortada.

Zayıf olanların düşünce yapısı da arızalıdır. Bir rüya süresi kadar kısa olan şu ömürde gerçek meşguliyetlere, yönelmek huzurun kendisidir.  Bunu bilir söyleriz.

Biz kaybetmeye bile kader deyip tevekkülle karşılarken, kimileri varsın yüz üstü yüzüyor gözüksün. Tüm iyilikleri es geçip insanlığı kalleşçe ortada bırakanlar eni sonu kendi kör kuyularında boğulacaklardır. Attıkları taş kimi zaman baş yarsa da, bizim cennetimiz onların yardığı baştan doğacaktır.

İki kelime,  iyi ve kötü! Mesele tercihte. Sağlıcakla.

AKILLA YIKANMAK

 “Sakla samanı gelir zamanı demiş” atalar. Samanın saman olması için geçtiği evreleri düşündüğümüz zaman, önemsiz gibi görünen şeylerin önemini kavrıyor insan. Kelimelerin oluşturduğu cümleler, hatta okuyacağınız bu yazının tamamı bir emeğin, bir çilenin hatta yaşamın yarattığı tecrübenin, gözlemin sonucu olup çıkıyor.

 Topraktan yaratılmış, ana rahminde pişerek dünya gelmiş, hesap gününe inandığını sandığımız biz insanlar geceyle gündüz gibiyiz bazen. Anlaşılması karmaşık, anlatılması o kadar zor ki! 

Ne demiş Müzeyyen Senar; Kapıldım gidiyorum/ Bahtımın rüzgârına/ Ey ufuklar diyorum/ Yolculuk var yarına!

“Yarın” dediğimiz yolculuk nereye bilmeyen var mı?

Evvel Allah biliriz el birlik. İnsanlar nelere kapılmıyor, nelere aldanmıyor ki. Bu aldanışların sonucunun nereye vardığını da görüyor aslında.

İnsan, aklıyla yıkamalı çok şeyi. Hatta duyguyu, düşünceyi, fikri, davranışı, duruşu, attığı adımı, ağzından fırlayan kelimeyi yıkayıp arındırabilmeli.

Ağıtlar büyütecek davranışlar içindeyiz kardeş! Kim ayırtında, kimler farkında? Aklımız, akıllıktan çıktı yeğenim! Bencilliğe, fırsatçılığa küçük çıkarlara çanak tutmaya başladı cancağızım. Kalabalıklar içinde yalnızlıkların tapusu boynumuza asılı kaldı. Yıkım ekipleri aklımızın orta yerinde. Yık ve üt! Kurnazlığı akıl, aldatmayı hüner sanıyoruz be ya! İnsanın yarattığı hile ve kurnazlıklar içinde üşüyüp, üşüyüp gidiyoruz. Sen sanırsın sıtmanın nöbeti. İnsana ait zaman kayıp gidiyor ellerimizden. Hatta kapıp gidiyor ne haber!

Kendimize dair süzgeçten geçirilmesi gereken nelerimiz yok ki! Adam tehditle çıkar sağlamaya, yalan- dolanla karşıdakini yıpratmaya, düşmanlaştırarak zemin tutmaya hevesli. Ühhü! Dahası, say say bitmez. Saydıkça ve sayıları arttıkça sönmeyen yangınları alevlenir yüreğimin. Kayıp zaman sayarım yangın vakitlerini. İçimizde taşıdığımız ölümü unutmanın kaygısızlığı kahreder vakitli vakitsiz. Birini üzmenin, hakkı gasp etmenin, fırsatçılığın cambazlığında huzur arayanların vay haline. Kimileri aklın, aydınlığın, birliğin yasına ve kaygısına düşerken, aklı ve insanlığı yıkılmış olanlar donmuş göllerde buz kesiyorlar.

Bedensel duruşlarıyla iç dünyaları açıkta olanlar, ne kadar aciz ve basitsiniz görebilseniz. Buz kesen halinizle hangi kesere kulp olursunuz merak konusu kardeşim.

Sevinçleri en duru haliyle sunabilmek, aklın gergefinde dokuyup birlik ve beraberliğe dağ gibi koşabilmek insana ve insanlığa hizmet noktasında fedakârca yürüyebilmek kültürel birikim işidir birazda. Avcıların yalanları bitmezmiş. Avcının işi pusu kurmak olunca, yalanlar da avlamaya dairdir. Nerde kaldı hesap günü? Avlamanın hesabıyla nasıl da unutulur gerçekler? Nefsin rüzgârıyla savurur, savrulur akıl. Kiminin kendi içinde fısıldaşan sözcükler savruldukça gün yüzüne çıkar. Bakar bakar üzülürsünüz. Böyleleri kırılıp düşerken bile, hece hece kendi insanlıktan çıkışlarını fark edemezler.

Duygularımın ağır yaralı duruşu ve anlatımdaki dram kendi ateşinde boğulanlara üzülmektendir. İnsanlığı bozan, bozulanlardır aklı yunmamışlar. Vah ki vah!

Aç kulağını, yuğ yuğabildiğince yüreğini. Çünkü tüm duygular yüreğinde toplanır insanın. Bahtın rüzgârında değil, aklın yolunda yürümek için bugünden tedbir şart mı şart!. Sağlıcakla

SİLDİM SİZİ!

Mevsimin bu vaktinde başını hangi yöne çevirsen yeşilin, hatta renklerin çeşidini görüyor, çiçeklerin kokusunu olabildiğince alıyorsun. Gelincik beyazının, kırmızısının hatta siyahının albenisi var kardeşim. Renkler bu mevsimde çekiyor içine kendini. Havanın ferahlatan, huzur veren bir yanı oluyor canım! Polen rahatsızlığı olmayanlar için tam bir huzur vakti. Evlerin bastıran bungunluğundan kurtulmanın bayramı sanki. 

Suyun akış şırıltısına kendilerini kaptırmış çekirdeği çıtlatıp iki dudak arasından suya fırlatan genç ergenler; kitapsız, kayıtsız, kıpırtısız, kaygısız. Hayat onlara güzel!

Piknik yerlerindeki insanların huzur içindeki kaşık şakırtısı, mangal dumanı, çocukların koşturmacısı, yeni yetmelerin motor sesi, ip atlama özgürlüğünü yaşayamamış tazelerin ürkek duruşla ipe ritim tutturuşları. Yürüyüş yolunda göbek pozu gösterisindeki genç kızlar.  Salkımını suya sallayan söğüt ağacı. Oltasını dereye atıp güneşin baş yakan sıcaklığını bile fark etmeyen ayyaş oltacı. Hepsi kendince mutlu, hepsi zamanı yutmaya çalışan birer avcı. Bu kalabalık ve telâşe içinde okuyan insan yok kardeşim! Okumak, otururken yapılacak iş değil. Okumak ciddi iştir çünkü. Ya uyumak? Sayfaları çevirmek emek ister.  Gözün göreceği iş değil. Göz yorulur birader. Ühhüü! Daha nelerden alıkoyar okumak say say bitmez.

Okumak, bu mevsimde hikâyelerin içine sokar insanı. Söz dinlemeyen şiirlerde kelime düzer,  hece ördürür insana. Oturduğun gölgede, alır başını gidersin suyun şırıltısında. Gökyüzünde uçan kuşun hücrelerinde gözyaşı olup kendi yüreğinde kaybolursun.

Olan bitene anlam yüklemekte zorlanan yetmişliğin abdest almaya niyetleniş tavrını oturduğu yerde çorap çıkarışından anlarsın mesela.

Elinde çalıdan süpürge-faraşla yarı ezik dolaşan çevreci çöpçü. Yüreğinde türlü düşünceyi, isyanı, belki de bin bir küfrü dövüştüren çöpçü. İçinde kendince kızmabirader oynuyor kim bilir?

Görselle güçlendirdiği resimle pikniğe giderken fazladan iki poşetle gidin diyen Mustafa Uysal! Uyarın yüreğimizde. Bunu da mı yaptıracaktın diyen, dürtükleyen içimdeki sinsi bir his! Evde yapılamayan dağınıklığı doğada bırak özgürce yapsın insanlar. Gençler banklara isimlerini kazısın bıçakla. Motora ara gazı nasıl verildiğini göstersin. Bebeğinin bezini suya salsın anneler. Ya da öylece bıraksın. Bıraksın da başıboş köpeklere de iş çıksın durduk yere.

Köpek deyince çarpıntılarım arttı bak.  Karanlığı aydınlatan sokak lambasının şavkından aldığım cesaretle saymaya çıkacağım köysüz köpekleri! Hangisi hangi çöpü karıştırıyor merakıyla biraz da.

Yalan değil söylediklerim. Cansız nesnelerin çevresine bir şey katmayacağı iddiasında kimiler. Küçücük taş parçası karıncaya, börtü böceğe korunak oluyor oysa. Taşın yalanı, dolanı da yoktur üstelik. Tepecikli Kamil, taşların bu yönünü ortaya çıkarmaya çalışıyordur kim bilir? Bir vakit demiri yontup bulamadığı sığınağı taşta arıyordur. Usuldan ve sessiz.

Bu sessizlik içinde kitaplar, sokaklar, ağaçlar, doğa, dünya “hayat nedir?” sorularıyla geliyor üstüme. Ben ve benim gibiler bu sorunun gizemini çözmeye, sorgulamaya, sorumluluk duygusunu artırmaya çalışırken, güzellik adına ne varsa kirletmeye çalışan canlılar! Bir yazının içinde yer almayı hak etmeyen canlılar. Kırıp döken, kirleten, üten, yutan, aldatan canlılar! Sildim sizi!

Silsem de, uyarım size. Bir ağaç yaprağı olamasanız da taş olun taş!

 “Hayat nedir?”sorusunu kendine sormayanların hayatı anlamak için gayretleri olur mu? Geldi geçti ömrüm boşa… Sağlıcakla 

YAŞ TAHTADAN EV OLMAZ!

 

İnsanca sevmekten uzağız biz. Her birimizin neden, niçin kaynaklandığını bile bilmediği hırsın, kinin, nefretin esiri olup çıkıyoruz. Anlamsız rekabetlerin, yüreğimizi kabzeden intikam duygularının, kıskançlıkların esaretinde yollar yürüyoruz.

Bilgiç duruşlarımız, çirkinliğin girdabında sevgiyle dokunmayı unutuyor cancağızım. Tutulması gereken onca güzel iş varken, kin bulutları ortalıkta toz duman. Saldırı üstüne saldırı.  Kötülükten beslenmeyi alışkanlık edinmiş kimileri. Doğruya kapı araladığı sandığı sabırsızlıkla; hırçınlığın, kötülüğün bekçiliğini yapıyor bazıları. İçlerindeki virüsle, toplumsal huzursuzluğa çanak tutacak isyanın ateşinde yandığının farkına varamıyor.

Baharlar, bülbüller, kelebekler, şarkılar, renkler, türküler kayboluyor yüreğinde.

Ruhunun hasta olduğunu göremiyor, kabullenemiyor. İnsanlığı kaybediyor özünde insanlığı!. Merhametsizliğin, kusurlu duyguların engelinde her şeye parmak sokmayı adamlık sanan duruşla kendini yok edişin yollarını yürüyor. Esaretinde kaldığı hayatın dışında iyiliğe dokunmaya niyetlenebilse, kendinden başkalarına sıcak bir bakış sergileyebilse, var olmaktan zevk alacak.  Iıh!... Aynı duruş ve bakışta dura dura huy edinmiş huy! Huy sandığımız alışkanlıklar karakteri sıfırlamış birader.

Rahmetli Anam; sözlerin kime, neden,  niçin dendiğini anlayamadığı zaman, “ne diyo bu be!?” diye çevresindekilere sorardı. Anlamasına anlardı da, sorarak konunun netleşmesini hedefe ulaşmasını sağlardı kimi zaman. Kimi zaman da “uyma sen o deliye” derdi.

Büyük sözü dinlemenin kaygısızlığında büyüdük biz. Şikâyetçi miyim? Değilim ama… Uymaya uymaya azıyor kimi. Laf edilemez adam kılığında pozlara giriyor.  Sabrı zorluyor yeğenim.

Arif ve engin insanlarımız vardır bizim. Hatta söze ve sözcüklere yüklediği anlamla takla attıranlarımız. Kızına söylediğini sanırken, gelinine laf yetiştiren kaynanaları biliriz mesela.

Evirip çevirmeden, hatta eğip bükmeden, fazla da uzatmadan ifade edeceğim kardeş!

Sözüm, bulunduğu ortam da cıvıklık yapmayı iş yapıyorum sanan, soluduğu havadan, içtiği sudan, yararlandığı doğadan mutlu olmayıp çirkinleştiren, nerede nasıl davranacağının ölçüsünü dahi tutturamayan,  bozduğu havayla,  kirlettiği dünyayla, huzuru kaçırmaya çalıştığı diyarda içindeki kötücül virüsü besleyenleredir.  Adamlık pozlarında yaşarken bi kesere kulp olamamış,  olmuşlara salvolar savuran kendini, hatta haddini bilmezleredir.

Torunum var. Allah acısını göstermesin. Beş yaşında. Eş dost soruyor, kaç yaşında? –Beş!

Neden “beş” demişim. Hal bu ki “altı, yedi demeliymişim” itirazları peşi sıra geliyor. Yani çocukça çocuk bir an önce büyümenin merakını yaşıyor. Büyüyen yaşın olgunluğunu üstüne yapıştırmaya çalışıyor.  Toplum içinde kimileri de var ki, yaşı rakamsal olarak değişse de büyüyemiyor. Daha doğru ifadeyle, gelişemiyor yeğenim.

Çocukluğum köyde geçti. Önceleri ev ortamını ocak başında yakılan odunlar ısıtırdı. Sonra sobalar çıktı. Müthiş yenilikti. Attın mı odunu kömürü içine, bacanın çekişi de güçlüyse, papırdayarak yanardı.  İnsanın sırtını bile ısıtırdı. Şimdilerde doğalgazlı kombili ısıtmalar. Soba sıcaklığına alışkın olanlar kombili evlerde battaniye örtüyor üstüne.

İnsanlığın, dostluğun, komşuluğun, birlikte yaşamanın sıcaklığına, samimiyetine, güvenine, vefasına alışmış kuşaklar donanımlı sanılan yeni yetmelere(!) alışması zor. Vefa yok, vicdan yok, duygu yok! Ne kadar büyürse büyüsün boş, boş! Boş olanın yarattığı boşluk da büyük olur. Hatta boş olanın tıngırtısı yüksek olur cancağızım.

Kimilerin bir duruşu vardır ki anamın ifadesiyle “on beşli” sanırsın. Doluluğu rakamların üstündedir. Sıcaklığı yeter insana.  Yaşına rağmen geçirdiği zamanın doluluğuna göre gösterdiği yaş vardır kimilerinin.  Attığı adımı bilen, sabırlı, olgun..

Bir de yaş basamaklarıyla ilgili âşıkların saz eşliğinde dillendirdiği hal ve durumlar vardır.  Üzerinde durmak lazım. Ömür kısa yol uzun. İyiler iyilikleriyle, kötüler kötülükleriyle anılır. Yaş tahtadan ev olmaz. Durdukça gıcırdar. Sağlıcakla.

SUSARKEN BOĞULMAK!

 

Köy düğünleri başkaydı. Hele bizim köyün düğünleri. Hazırlıklar altı ay öncesinden başlar yakın akrabadan öte, konu, komşu bile işin ucundan tutmak için can atardı. Nohudu, pirinci, yufkası, etliği,  hoşaflığı, keşkeği hazırlamak yalnız başına içinden çıkılacak işler değildi. Komşu elinin değdiği, el birlik iş tutmanın güzelliği hoştu, hoşluktu.  Oğlan evermenin, kız çıkarmanın en tatlı tarafı bu dayanışma, birlikte iş yapma biçimiydi. Yoksa bir başa düğün yufkasının altından kalkmak zordu.  Kaç kadın bezeyi hazırlayacak, kaçı açacak, nöbetleşe kimler saca atacak, hatta yorulanı kimler değiştirecek tam bir planlama işi kardeş. Katkıda bulunmanın, destek olmanın yardımlaşmanın keyfini çıkarırdı insanlar. Bugün bana,  yarın sana.  Bu türden bir araya gelişlerde bir birinden çok şey öğrenir kadınlar. Babamın okuma yazmayı askerde öğrendiği gibi. Hamur daha kolay nasıl karılır, yufka açmanın pratik yöntemleri nelerdir, sacın sıcaklık tavından iş hazırlığına kadar gerçekten çok şeyi öğrenir geliştirir insan. Dokuz akıl bir araya gelince güzel işler çıkar ortaya. Ya şimdi?....komşudan yardım istemeye kalksan,  “kaç para vereceksin?” diye soruyor. Böyle şeyleri görünce Aşağı Pınar’ın akarına basasım geliyor kimilerini(!). “Her şey para değil desem”, işe yarar mı? Yaramıyor artık.

Geçen seneler içinde çok şey kaybettik çok! Herkes birbirini rastgele severdi. Dostça, en samimi tarafından insanca, candan. Paraya bağlanmazdı her bir şey. Sırf bu yüzden özlüyorum eskiyi. Sırf bu yüzden mevzu ediyorum geçmişi.  Düğünden mevzu açmak, yardımlaşmayı örneklemek adına. Konu konuyu açıyor böylece. Hem kendimi meşgul ediyorum hem sizi. Dahası eskiye dair çok şeyi yeniden tazeleyip bugünle kıyaslamanın ortamını yaratıyorum.  Aynı zamanda geçmişi kayda geçirmiş oluyorum kardeşim!

Zamana anlam yüklüyorum.  Yaşayana her şey lazımdır yeğenim. Yaşamayan  duadan öte ne bekler ki! Anılar bile çok işe yarar.  Anıları hatırladıkça bugünün dünden  daha iyi olmasını arzu ediyorum. Neler istiyorum neler!.  İstemek insanın canlı olduğunu gösteriyor. Allah da sevinci, tasayı, sıkıntıyı, felaketleri, güzellikleri biz insanlar için yarattı belki de. Arzulayışlardır bizi diri gösteren. Yoksa taştan ne farkımız olur ki? İyi işlerin, iyi düşüncenin, iyiye gayretin sonu huzurdur. Dünyanın güzelliğine bizim iyiliklerimizi güzel düşüncelerimizi ekleyebildik mi değme keyfine.

Sadece düğünde miydi yardımlaşma? Tarımda, hayvancılıkta. Doğumda, ölümde. Hayatın her alanında yeğenim. İyiye ve mükemmele giden yolda ne yapılması gerekirse. Yardımlaşma  ve dayanışma eylemi insanın gönlünü genişletiyor iç huzuru veriyor cancağızım!. İyiliğin üstünlüğünü el üstünde tutmanın bilincinde kalıyor insan. “Düğün elle, harman yelle” derdi anam. O, öyle dedikçe öğrendik biz, hayatın ve insanlığın ne demek olduğunu.  Öğretmek, farkına vardırmak da ustalık işi bizim oğlan!

Hastalansak işimizde geride kalmaktan korkmazdık. Konu komşu tutar kaldırırdı kardeş. Ya şimdi? Evinde ölüp kalsan üç beş günde anca haberi olur insanların. Birbirimize ilgimiz çıkarlar nispetinde. Negatif şeyleri konuşmak bile daraltılarımı artırıyor. Sussam boğulurum. Yazarak veya konuşarak duygularımı canlı tutmaya, hasarlı yanlarımı onarmaya çalışıyorum işte. Günlük yaşamın ara sayfalarında arka plana ittiğimiz bahar güzelliğindeki değerlerimizi sıraya sokmaya çalışıyorum içerimde.

Kimsede hiçbir kusur aramadan  “kendim ettim kendim buldum/ gül gibi sararıp soldum Eyvah!” türküsünün melodisi eşliğinde yeni hüzünlere yelken çekiyorum. Sağlıcakla.

DELİ DELİ

 

Hayat hızla akıyor. Bu akış içinde sözcüklerle müzik yapmanın telaşesine kapılıyorum her ne olacaksa. Şu bir gerçek ki duygu ve ölçü nispetinde delice bir tını yakalamanın peşindeyim herhalde. Düz yazının müziği olur mu? Oluyor yeğenim. Cümlenin yapısı, örgüsü, kelimelerin cümle içindeki bağlantısı, ritmi, duruş ve kalkışları, soluk alıp verişleri, noktası, virgülü, ahenk oluşturuyor. Oluşan ahenkle, bir çırpıda yudumlanan su olup çıkıveriyor. Ya da tam tersi.

Ne yaparsınız ki, insanların okuması azaldıkça ters orantı yaratıyorum. Pazar ekonomisinin tersi bir durum. Benim aykırılığım bu noktada mı başlıyor bilmem ki.

Hayatın aktığını bildiğimse bir gerçek.  Bunu da merdiven çıkarken dizlerimin durumundan, nefesimin zorlanışından, çarpıntılarımın artmasından biliyorum. Bedenim bile durduğu yerde durmuyor. Beden kendi belirlediği yere doğru sürüklüyor. Beden sandığım şey belki de zamandır kim bilir? Müdahaleyle düzelir mi, ne dersiniz?

Bedene ve zamana müdahale etmenin o kadar çok zorluğu var ki! Düşündükçe aklım karışıyor. Okyanusun ortasından bir ses yükseliyor dünya sarsılıyor. Silahlar patlıyor, insanlar ölüyor. Evler yıkılıyor, haneler boşalıyor. Kim neden ve niçin öldüğünü bile anlayamıyor. Göz dikmeler artıyor, madenleri hatta dünyayı pay etmenin ağız şapırtısı dengeleri bozuyor.  Hadi müdahale et. “O oraya gitsin bu buraya gitsin” sözleri ortalıkta sopa gibi sallanıyor. Sopalar sallanırken hadi sözdeki tınıyı yakala, ahengi tuttur. Azmış bir iştahla gündemi işgal ediyor kimileri. Ekonomik göstergeler de bile saatlik değişiklikler gösteriyor.

Yazma eylemi en keyifli, harika sayılabilecek işlerden biri gibi görünürken, cümle içinde yakaladığın ahenkle tınıları kendi içinde oynaştırırken veya en azından bunu hedeflerken, gel de çık işin içinden.

Yazmak için insanın işini gücünü, düşünü bir amaç için düzenlemesi gerekiyor. En azından kendi içinde kendisiyle barışık olabilmeli, yaşadıklarından öte yaşayamadıklarını söyleme cesaretinde bulunabilmeli. İsyanının temelinde bile toplumsal huzuru arzulayan duyguyu besleyen bir yan olmalı diyorsun iç ses olarak. Diyorsun da dünyanın karmaşık ve çalkantılı gidişatı içinde cümlenin iç örgüsünde bile aksaklıklar ortaya çıkıveriyor. Esasen cümle kurmakta zorlanıyor insan.

Zaman kendi çalkantısını yaratırken gereksiz işlerle uğraşan adam kılığında kalmaya, kayıtsız ve kaygısız tiplere özentim artıyor böyle zamanlarda. Boş ve kof işlerin adamı olmak huzurda kalmanın anahtarı gibi görünüyor bazen!

Düşünce bile durmuyor durduğu yerde. Yerinde durmayan düşüncenin güveni, güvenirliği nedir?

Düşüncenin sıkıştığı yerde delicesine yüksek dağlara tırmanmak, yemyeşil vadilerde kıvrılarak yürümek,  karanlık mağaralara saklanmak, dik yamaçlarda boş çığlıklar atmak, geniş düzlüklerde öylesine yürümek fikri doluyor içime. Dolarken fark ediyorum aklımın ve düşümün kaçış yollarını. Bu esnada düşüyorum en boşluklara. Bu sırada bulanıyorum boynumdan aşağı terlere.

Bu düşünce ve düşüncesizlik içinde duygudaki gelgitleri, alçalış ve yükselişleri, kaçınılmaz düşünce hatalarını tahayyül edin.  Bu dalgalanmanın yarattığı kendi içindeki incinişleri alt alta sıralayın. Ühhü, psikoloji ilmi çıkamaz işin içinden be ya! Bense göz karalığında kendince bir deli. Öyleyse, delirmiş adamdan akıllı soru. Hayat bir keşif mi, sessizlik içinde duruş mu? Sağlıcakla

DOĞALLIĞIN GÜZELLİĞİ

 

Yazılarımı takip edenler bilir. “Anam” diye başlayınca yazılar, arkası su gibi geliyor. Hatta bunu sokakta rastlaştıklarımız bile dillendiriyor. Yazdıklarımın, bu yaşa kadar yaşadıklarımızın bizi etkileyen yanlarıyla ilgili sonuçları olduğunu biliyorum. Okuduklarımızın bizi etkilemesi, unutulmaz olmasını sağlaması da fert fert haz almamızı ya da almamamızın baş sebepleri arasında yine yaşadıklarımız vardır.

Yaşam bize neler sundu, neleri götürdü? Mutluluk ve acılar adına ne yaşadıksa, hangi dersleri çıkardıksa,  okuduklarımızı beğenip beğenmememizi yakından etkiler. Benimle aynı dönemi yaşamış hayattan el birlik etkilenmiş olanlar yaşadıklarının ifadesini görünce etkilenip alkış tutuyor. İster yazan tarafında ister okuyan tarafında olalım, yaşadıklarımız duygularımızı belirler. Beğenilerde bununla alakalıdır.

Hayatta önemsenecek olan değer, sevgi ve sağlıktır. Kendinizi yoklayın, sevgi sizi ne kadar kuşatmış,  ne kadar sağlıklısınız. Bedeniniz, gözünüz, kulağınız, iç organlarınız, aklınız hatta düşünme yeteneğiniz ne durumda göz gezdirin. Zenginliğinizi keşfedin. Bu keşif yeter çok şeye.

Bu yazıyı okutturan gözünüzle ilgili onlarca şükre sığının. Burnunuzun işlevini gözden geçirin. Bu bedeni kuşatan sevgi veya sevgisizliği ölçülere vurun.  Sağlık ve sevgi gibi değerlerle kuşatılmış, sarmalanmış bir beden için neden şükre sarılmamız gerektiğini çok daha iyi anlarız.

Yazının bu noktasında topyekûn herkese selam, sevgi ve saygılarımı sunarım. Martın ortasında soğuyan havanın aksine en sıcak, en dostane, en güler yüzlü, en içten merhabalarımı bu yazı vesilesiyle yeniden sunmanın heyecanındayım.

İnsanın pozitif düşünce ve duygularla kendini beslemesi kadar güzel duygu yoktur.  Bir selam sunmanın huzuru bile bana yetip artıyor yeğenim. Sabah evinizden sokağa adım attığınızda başlasın pozitiflik. Ufak tefek sıkıntıların gelip geçici olduğunu düşünün. Trafiğin sıkışıklığından dert yanmaktan öte araçların insana yaşattığı konforu ve hızı düşünün. Bu türden güzelliği hayatın her alanında karşılaştığınız meselelerin geneline her şeyden bağımsız yayın. Havanın sisine pusuna kızdıkç, güneşin varlığını unutur insan. Unuttukça, keskin sirkeli küp gibi boşa köpürür durur insan. Köpürdükçe zamanı sorunlarla boğarsınız. En azından ben böyle düşünüyorum.

İnsanın küçük mutluluklarla büyük sevinçler yaratmasından daha güzel ne olabilir ki! Üzerindeki esvaba bak.  İçine sokulduğun tertemiz çarşafın kokusunu hisset. Karnını doyuran yiyecekleri bulabilmenin sevincini yaşa. Evinde bulunan yatak odasına, oturma odasına, mutfak araç ve gereçlerine şöyle göz at. Kilerinde olan az ya da çok yiyeceklere bak. Var olan evine ve aileni gözünün önüne getir kardeşim!

Bu hayat oyununda neleri yapıp yapmadığını düşünmesini bil. Kendini düşündüğün kadar başkalarını ne kadar düşündüğünü de ölçüye vur. Sığındığınız evinizin kapısından yüzünüze vuran sıcaklığı hayal et. Çevrenizde en içten selamları alıp verdiğiniz insanların varlığına şükret. Yalnızlığınızı ortadan kaldıran, sizin düşündüğünüz gibi sizi de düşünen insanların olduğunu bilmenin huzurunu yaşa. Sokakta çiçek açmış erik ve bademleri uzun uzun seyredin. Güzelliklerini yüreğine doldurmanın düşünde kalın. Karakargaya,  uyanık kumruya bakarken içinizdeki sevgiyi çoğaltın.

Tüm bunlar sağlığın yanı sıra sevgileri çoğaltmaktır.  Hayat sevdikçe güzelleşir.

Dişiniz, başınız, sırtınız hiçbir yeriniz ağrımasın. Kimse canınızı sıkmasın, yakmasın. Siz de içinizde çoğalttığınız sevgiyle,   can yakanlardan olmayın. Size kötüler ve kötülükler dokunmasın. Hayatınızdan güzellikler eksik olmasın. Doğallığınız güzellikler doğursun. Emel Sayın şarkısında ifade edildiği gibi;  bu dünyada sevgi büyük ihtiyaç/ Herkes sevmeye sevilmeye muhtaç. Sağlıcakla..

GÜL SANDIĞIMIZ DİKENLER

 

Aydınlık olmak iyidir. Kara düş ve düşünceler görünmeseler de eni sonu ortaya çıkar. Karanlık bildiğimiz şeyler en muhkem güzelliklerin üstünü örtse de aydınlık karşısında mutlaka görünür, fark edilir zamanla.

Kara düşleriyle sürekli problem üretenler kazanıyor gibi görünürken sonuçta kaybeden tarafında kalırlar.  

Negatif düşünce üretenler, toplum içinde bilgiç tavırlar sergilerken senaryo yazma becerileri de yüksek olur. Toplumsal her güzel işe, engel koyma yetenekleri üst seviyededir. İnandırıcı gerekçeler üretip taraftar toplamak ta da mahir olurlar.

Yıllardır sosyal iş ve projelerin içinde olan biri olarak insan davranışlarını gözleme fırsatım oldu.

Karanlık yüzler proje üretmezler, başlangıçta düşünce beyan etmezler. Taktiksel davranmak karakterleri haline gelmiştir. Güzel işler ortaya konunca, şikâyet etme, sızlanma, eleştirme, söylenme, ispiyonlama gibi kolay ve basit yol ve yöntemleri yol edinirler. Bu yöntemleri de açıktan yapmazlar. Arkadan iş çevirerek… İç dünyalarının ileri derecede hastalıklı yapısını kendileri için marifetmiş gibi görürler.  Karanlık yüzlerin oyunculuğu müthiştir. Aydınlık ve dürüst insanlar onların yanında saf kalır saf! Öyleleri zaten temiz olanlara “salakmış” gibi bakarlar. 

Belki de bu yüzden “bu dünya iyilerin değil, iyi oynayanların yeri” denir. “Arsızın ekmeği bir dilim fazla olur” derken peşin bir kabulleniş de vardır insanlar arasında. Bu kabullenişlere sinir olurum işte. Olurum da,  sinir olmanın beni hasta eden yanında kalırım ne hikmetse.

Dürüstlüğün adı saflıktır çoğu zaman. İnsanlar, şeytanca davrananlara “karaktersizsin” demez diyemez,  “melek” gibi yaşayana “aptalsın” damgasını yüzüne vurur. Bu hep böyle olur nedense. Karanlık yüzlerin şirretinden korkmanın sonucudur bu. Bu sonuç, bu tipleri daha da cesaretlendirir nedense.

İnsanların en kötüsü sinsi olanlardır. Kötüyü bilirsin,  sinsileri ayırt edemezsin. Yanında gibiyken, olmadığını anlayamazsın. İyi gibi görünür, kötülüğünü fark edemezsin. Gözle görülmeyecek derecede mikrobiktir. Anladığın an, yüreğine sığdıramadığın o kadar çok şey olur ki… Sorma gitsin!

Kısa ömrüm içinde, kimleri görmedim ki!  Fark ettiğimiz an, aldanmışlığın saflığında “Allaha havale etmenin” duruluğunda kalmak tercihimiz oldu yine de yeğenim!

Sinsiler, saman altından su yürütürken yanlışı savunma biçim ve yöntemleri uzmanlık seviyesindedir. Bu değerlendirmeleri yapma vaktine gelene kadar hangi aldanışları yaşadığını bile bilemezsin.

Geçen bir dostum akşam vakti arıyor. Bizi sinsice hem de kaç defa adice aldatan biri için “hastaymış” diyor. Ne yapalım? Dünyaya direk kalıp hep aldatmaya devam edecek değil ya!

Dostluğumuzdan faydalanıp zarar verenlere, defterimizden sildiklerimize bir faydamız olmaz kardeş. Kurumuş çiçeğe yağmurun faydası olmayacağı gibi.

Süreli olan dünyanın gerçeği ve nasihati ölümdür. Ama entrikacıların bunu anlayıp görmeleri zor mu zor. İyi ve güzel işlerin kuyusunu kazmanın meşguliyetinde, nereye gittiklerini fark edemezler. Hatta pişmanlık gösterme cesaretinde bile bulunamazlar. Bizde yüreğimizi şarkılara vurur, gönlümüzü duru bırakmanın gayretinde oluruz.  

Yollar seni gide gide usandım/ Ayağıma diken battı gül sandım.

Saflığım aydınlığımdır. Sağlıcakla

DELİ DELİ

 

Hayat hızla akıyor. Bu akış içinde sözcüklerle müzik yapmanın telaşesine kapılıyorum her ne olacaksa. Şu bir gerçek ki duygu ve ölçü nispetinde delice bir tını yakalamanın peşindeyim herhalde. Düz yazının müziği olur mu? Oluyor yeğenim. Cümlenin yapısı, örgüsü, kelimelerin cümle içindeki bağlantısı, ritmi, duruş ve kalkışları, soluk alıp verişleri, noktası, virgülü, ahenk oluşturuyor. Oluşan ahenkle, bir çırpıda yudumlanan su olup çıkıveriyor. Ya da tam tersi.

Ne yaparsınız ki, insanların okuması azaldıkça ters orantı yaratıyorum. Pazar ekonomisinin tersi bir durum. Benim aykırılığım bu noktada mı başlıyor bilmem ki.

Hayatın aktığını bildiğimse bir gerçek.  Bunu da merdiven çıkarken dizlerimin durumundan, nefesimin zorlanışından, çarpıntılarımın artmasından biliyorum. Bedenim bile durduğu yerde durmuyor. Beden kendi belirlediği yere doğru sürüklüyor. Beden sandığım şey belki de zamandır kim bilir? Müdahaleyle düzelir mi, ne dersiniz?

Bedene ve zamana müdahale etmenin o kadar çok zorluğu var ki! Düşündükçe aklım karışıyor. Okyanusun ortasından bir ses yükseliyor dünya sarsılıyor. Silahlar patlıyor, insanlar ölüyor. Evler yıkılıyor, haneler boşalıyor. Kim neden ve niçin öldüğünü bile anlayamıyor. Göz dikmeler artıyor, madenleri hatta dünyayı pay etmenin ağız şapırtısı dengeleri bozuyor.  Hadi müdahale et. “O oraya gitsin bu buraya gitsin” sözleri ortalıkta sopa gibi sallanıyor. Sopalar sallanırken hadi sözdeki tınıyı yakala, ahengi tuttur. Azmış bir iştahla gündemi işgal ediyor kimileri. Ekonomik göstergeler de bile saatlik değişiklikler gösteriyor.

Yazma eylemi en keyifli, harika sayılabilecek işlerden biri gibi görünürken, cümle içinde yakaladığın ahenkle tınıları kendi içinde oynaştırırken veya en azından bunu hedeflerken, gel de çık işin içinden.

Yazmak için insanın işini gücünü, düşünü bir amaç için düzenlemesi gerekiyor. En azından kendi içinde kendisiyle barışık olabilmeli, yaşadıklarından öte yaşayamadıklarını söyleme cesaretinde bulunabilmeli. İsyanının temelinde bile toplumsal huzuru arzulayan duyguyu besleyen bir yan olmalı diyorsun iç ses olarak. Diyorsun da dünyanın karmaşık ve çalkantılı gidişatı içinde cümlenin iç örgüsünde bile aksaklıklar ortaya çıkıveriyor. Esasen cümle kurmakta zorlanıyor insan.

Zaman kendi çalkantısını yaratırken gereksiz işlerle uğraşan adam kılığında kalmaya, kayıtsız ve kaygısız tiplere özentim artıyor böyle zamanlarda. Boş ve kof işlerin adamı olmak huzurda kalmanın anahtarı gibi görünüyor bazen!

Düşünce bile durmuyor durduğu yerde. Yerinde durmayan düşüncenin güveni, güvenirliği nedir?

Düşüncenin sıkıştığı yerde delicesine yüksek dağlara tırmanmak, yemyeşil vadilerde kıvrılarak yürümek,  karanlık mağaralara saklanmak, dik yamaçlarda boş çığlıklar atmak, geniş düzlüklerde öylesine yürümek fikri doluyor içime. Dolarken fark ediyorum aklımın ve düşümün kaçış yollarını. Bu esnada düşüyorum en boşluklara. Bu sırada bulanıyorum boynumdan aşağı terlere.

Bu düşünce ve düşüncesizlik içinde duygudaki gelgitleri, alçalış ve yükselişleri, kaçınılmaz düşünce hatalarını tahayyül edin.  Bu dalgalanmanın yarattığı kendi içindeki incinişleri alt alta sıralayın. Ühhü, psikoloji ilmi çıkamaz işin içinden be ya! Bense göz karalığında kendince bir deli. Öyleyse, delirmiş adamdan akıllı soru. Hayat bir keşif mi, sessizlik içinde duruş mu? Sağlıcakla

NE KARIŞIK, NE KARMAŞIK

 

Yaşıyorum işte! Zamanı en iyi şekilde tamamlamaya çalışıyorum… Sabahları erken uyanıyorum. Herkes yatağındayken ben mahallede en az bir tur atıp, yürüyorum. Önceleri bahçe işlerine yoğunlaşıyordum. Şimdi yazmaya gayret ediyorum. Ne yazdığımı sorarsanız, hayatı, doğayı, insanları, mutlulukları, kimi zaman insanın ve hayatın aksayan yanlarının yanı sıra duygunun yoğunlaştığı yerden başlayarak durum içeren yazılar işte.

İnsanların yorduğu yerden başlayarak dinginlik hissedene kadar. Yazarken çok daha yoğun hissediyorum her şeyi. Üzerine bastığım toprağı, soluduğum havayı içselleştiriyorum. Kimse görmeden, kimsecikler bilmeden çıktığım bu yolculuğu akabinde alenileştiriyorum.

Toprağa çizmeye çalıştığım resimler yormaya başlayınca, yazmak daha kolayına geliyor insanın. Daha açık ifade etmek gerekirse, klavyeyle sayfa arasına kurduğum bahçeleri çoğaltmanın heyecanındayım şimdi. Biraz da kendimi ifade etmenin alışkanlığı haline geldi diyebilirim. Bazen bir çığlık, bazen bir fısıltı. Bazen bir gülümseme, bazen bir gözyaşı. Hayatın karmaşasında kaybolmanın kaygısı yüreğime dolduğunda yazı beni buluyor kardeş. Belki de ben yazıyı buluyorumdur kim bilir? Kelimeler cümleler, paragraflar bir araya gelerek duygularımı inşa etmenin gayretinde oluyorlar. Her yazı bir adım ileri götürüyor. İlerledikçe kendimi, hayatı,  insanları daha kolay anladığımı sanıyorum. En azından öyle olduğunu düşünmeye başlıyorum. İçimde birikmişleri dışarı vurdukça ve yazı halinde döktükçe en azından kendime geliyorum.

Yaşıyorum işte! Yaşadıklarımı yazıyorum bir bir.  Yazdıkça onardığımı sanıyorum onca yarayı. Her bir harf,  her bir kelime türlü çiçeklerden oluşan yaprak misali dökülüyor gönül dilimden.

Tüm dünyayı ısıtan güneşin altında okuyup yazmanın huzurlu ve mutlu anlar yaşattığını görüyor ve biliyorum. Yazdıkça, huzur ve mutluluk doksan metrekare evin içine sığmıyor dünyanın her bir köşesine dağım dağım dağılıyor cancağızım.

En azından yakıp yıkmıyorum. Cahilce ve hunharca, güzellikleri katletmiyorum. Yürekleri serinletecek çeşmeler kuruyorum yol boylarında. Elimde duygu ve düşüncenin şemsiyesiyle kötülüklere barikatlar kuruyorum. Bunu samimiyet ve içtenlikle söylüyorum. Yazdıkça beynime hücum edip ele geçirecek kötülükleri def ediyorum. Düşüncelerimi durulttuğunu, korku ve korktuklarımdan beni uzaklaştırdığını hissediyorum. Hayatımı ve düşüncelerimi yavaşlatan ne varsa silip süpürdüğünü görüyorum. En azından kendimi buna inandırıyorum. Yazarak içimdeki ışığı çoğaltıyorum az mı kardeş.

Yaşıyorum işte. Zamanı en iyi şekilde tamamlamaya çalışıyorum. Hissedişlerimi apaçık ortaya koyuyorum. Maske takmıyorum. Kimseye yaltaklanmıyorum. Aldatmıyorum, Kaf dağlarına konumlanmıyorum.  Mesele zamanı doğru tamamlamak olunca ötesine berisine takılmıyorum. İş saatinin bitmesini beklercesine ama vakti doğru kullanmanın gayretinde titreyen iç duygusuyla yazıyorum.

Yazarken,  huzur ve mutluluğuma kimi zaman ürpertiler eşlik ediyor. Bunu da doğal karşılıyorum. Kayıtsız ve kaygısızlık yanıltır insanı çoğu kez. Ürpertiler  bu yüzden iyidir cancağızım.

Yaşıyorum işte! Her türlü duyguyu içinde barındıran kelimeler eşliğinde. Kelimeler var oldukça sessizliğim çoğalıyor içerimde. Cümleler bir birine eklendikçe koşturmalarım artıyor yüreğimde. Bu yürekle hazırlanıyorum göç bildiğim göçlere. Duruşum ortada, düşüncelerim yanımda, ne karışık ne karmaşık. Apaçık, duru ve yalın. Sağlıcakla

DEĞİRMENİN TAŞI

Hey gidi günler!..

Gemisi olmayan düşlerimin eğlencesi gelip gelip takılıyor ufkuma. Bu ufukta çoğaltıyorum yirmi dokuz harfin ifade edebildiklerini. Evimizin yanındaki “Aşşa Bunar”ın akışına döküyorum bulgur kazanlarını. Goca kavaklardan açcık genç olanına sırtını yaslamış, derin bakışlarla öylesine seyreden yaşlıları resmediyorum bir bir. Bulgur sergilerine dadanan kuşların ürkek duruşlarındaki manayı çözmeye yelteniyorum an an. Hayrat dutlarının olmamış meyvelerinde olgunluk arayan karatavuğun çığlıklarını kayda koyuluyorum gün gün. Su kabağından yapma kepçelelerle kazanında kaynayan pekmezi savuran köylü kadınların gayretine sabır ekliyorum mevsiminde.

İfade edilmek için bu yaşa gelmemi bekleyen bu hatıralar yumağı. Vay bee!  Takvim yaprağının aksine sırasız dökülen anılarla gözlerim buğulanıyor.  Yüreğim göynülüyor! Kucağıma döküldükçe bir bir, altmış beş yaşın avutucu armağanı oluyor kardeş!

Hey gidi günler!....

“Aşşa Bunar”ın yanındaki çifte kavaklar kadar görkemli izler bırakmış hatıralarımda. “Mezarlık altında”ki dar meraya örüklenmiş merkebin sessizliği bozan, belki de bungunluğun isyanı diyebileceğim, şartlara itiraz edişin haykırışı olarak adlandırabileceğim anırışı hala kulaklarımda yeğenim. Şartlara boyun eğişle nişaşta çıkaran kadınlar!

Boşluk karın doyurmazdı, isyan ediş boşaydı. Ne varsa çalışmaktaydı birader. Bunu bilir, yokuşa vuran yollarda dikersin yırtılan ayakkabıları. “Yenim dar, yerim dar” bahaneleri işe yaramaz, vakti boşa harcadığını çarçabuk anlarsın.

Kararan kapları külle ovar, çamaşır kazanına kül katarsın. Hatta yemeğin, çayın kaşığını tencerenin dibini külle ovalarsın. Ovalayınca görürsün, temizliğin aydınlık yüzünü. Hey gidi hey!

Çokların hiç işitmediği ama benim bildiğim eskiye dair şarkıdır bunlar. Yüzyılın değil yarım asır öncesinin şarkısı ebbabım! İçli, duygusal, bir o kadar gerçek! Sana sesleniyorum kardeş! Dinlemek zorunda değilsin, mecburiyet hiç değil. Benim dağarcığımdan dökülüp gelen bu şarkılar eskilerin şarkısı. Bir o kadar da eskimeyendir aslında. Hiçbir şey sonsuza dek sürüp gitmez cancağızım! Senin bu kayıtsızlığın da… Kaydet koy bir kenara yine de.. N’olur n’olmaz! İlkbahar sandığın günlerde sonbahar gelip öpüverir insanı!!.

Yağmurun baskını olur da düşmanın baskını olmaz mı? Hele yokluğun.. uf, ufff! Zamanın tutsaklığına boyun bükmek, ölümü kabullenmektir. Karşısına oturtup ağzına geleni söylüyor elin oğlu. Ne acı, ne vahşi, ne acımasız! Çaresizliğin acısını çekmek zor olsa gerek.

Oruç ayında orakçıydık biz. Dilimiz dışarıda, dudaklarımızda beyaz köpürcükle kosa salladık yeğenim. Yorgunluğu gelişinden belli olan rüzgârların dostluğunu kosaları sallarken beller insan. Sarı buğday tarlasında bedenini yaladıkça başakları okşar üstelik. Ve bedeninde kısa vadede oluşturduğu hoşlukla türkülere yaslanırsın. “ Değmen benim gamlı yaslı gönlüme” diyerek iç dökersin.

Yaşanmışlıklar kendini böyle anımsatmak istiyor. Kırk yıllık öyküler dökülüyor bir bir. Belleğin değirmeninden geçmiş ne varsa dağarcıktan çıkıp çıkıp geliyor. Şişkinler, şişkinlikler kim nerede, ne varsa! Altmış yıl öncesinde bir akşamüzeri bacalardan çıkan dumanların türü bile bağdaş kurmuş duruyor gözlerimde. Tarlaya çapa vuran analar, yünden konçlu çoraplar örüyor dört şişle.  Eliyle göğsüne vurup işten kaytaran oğullara isyan savuran direncin anaları dikiliyor göz önüme. Anaların yüreğinde yumruk gibi asılı kalan duyguları duygularıma karışıyor bugün bile.

Suyu kaçtı toprağın.  Rahatsız edildi mi kaçar. Bu yüzden belirir obruklar. Değirmene taş koydum/Taş dönmüyor dönmüyor. Sağlıcakla.

TOPLUMUN İNCE İŞÇİLERİ

Bütün yazılarımın temel taşı anam ya! Bu, anaların daha doğrusu kadınların toplum hayatındaki öneminden kaynaklanıyor.  Bütün kadınları toplumdan ayır, fiziksel yokluktan öteye geçer mesele. Toplumun ruhu, dengesi, yaşamın anlamı boşalır anlamı!  Çevremizde kadınsız kalan evler mutlaka vardır.  Dikkatlice bakın, gözleyin,  düşünün. Dağınıklığı, sönüklüğü, eksikliği, umutsuzluğu hemen fark edersiniz.

 Düşündükçe, kadının ailede dolayısıyla toplumdaki rolü ölçülemeyecek büyüklüktedir. Değerlerin aktarımından, geleceğin şekillenmesine hatta devamlılığına kadar ne varsa kadın eliyle mümkündür.

Kadınlar olmasa duygusal ve sosyal destek sistemi çöker cancağızım. İddialı bir cümleymiş gibi gelebilir. Erkeklerin duygusal olgunluğundan toplumsal uyumuna kadar ne varsa oluşumunda kadının payı yüksektir.

Empati, şefkat ve iletişim gibi değerler kadınların yaydığı özelliklerdendir. Hatta duygusal zekâmızın oluşup, gelişmesinde bile payları büyüktür.

Şahsen anamın yokluğunda yazdığım yazılara göz attığımda yazdıklarımı şekillendiren başkahramandır.  Dünden bana yükledikleriyle bugünlerdeki düşüncemi bile şekillendirdiği apaçık ortada kardeş!

Toplumumuzun akıl sahibi insanlarının söylediği bir söz vardır. “ yuvayı dişi kuş yapar”.  Geleneksel olarak ailenin düzeni ve huzuruyla ilgili rolünü anlatmaya yeterli bir sözdür kardeşim. Bu sözün derinliğini düşün, düşün aç.  İnsanın edindiği pek çok değer ailede kazanılır.  “Baş öğretmen” anadır. Sevgi, saygı, güven, yargı, bakış açısı, davranış ve ilişki biçimlerimizi şekillendiren baş mimardır.  Olmadığı yerde sorunlar başlar.

“Aile” denen toplumun yapı taşına, en büyük aile şirketi denebilir. Kadın da bu şirketin yöneticisidir. Bu şirkette kadına verilen değer ölçüsünde şirketin (!) gelişimi artar. Dolayısıyla toplumun…

Kanaatim odur ki, kadının güçlü olduğu ailede, toplum refahı bile üst seviyelere çıkar. Pozisyonu toplumun gelişmişlik seviyesinin göstergesidir yeğenim! Olmadığı yerde pek çok şey eksiktir. Düşündükçe daha nelerin eksik kalacağını anlarsınız.

Kadın toplumun dengesidir, uyumudur, huzurudur, işleyişidir hatta ışığıdır ışığı! Sadece bugüne değil geleceğe değer verip bir anlam yükleyip yüklemediğimiz kadına bakış açımızdan anlaşılabilir.

Kadın ailenin kalbi, toplumun nefesidir birader. Amma da abarttın diyenler olabilir. Kadının olmadığı evlerde duvarların soğukluğunu görürsünüz. Ailenin ve toplumun bütünlüğünü sağlayan ipliktir o. Toplumun olmazsa olmazıdır.  Çiçeğin suya ihtiyacı gibi vazgeçilmezidir.

Kadının bu rolünü kim nerede görmezden geliyorsa orada sorunların en büyüğü vardır. Çünkü kadın,  umudun ve direncin sembolüdür. Kim kadının çabasını, gayretini, direncini, onarıcı gücünü kısarsa dünyanın en güzel resimlerini bozduğunu bilmeli. Çünkü kadın hayatın kendisidir.

Toplumun hassas ve ince işçileri kadınlardır. Kim onu hafife alıyorsa, kim değersizleştirme düşüncesine saplanıyorsa, kendini hafife alıyordur. Unutmayalım ki, onlara değer vermek topyekûn topluma değer vermektir. 

YERLİLİK DEĞİL, GÜZELLİK!

 

Dünyalık mal, mülk hatta nimetler insanın gönlüne dair zenginlikleri yoksullaştırabiliyor. Fazilet insanın gönül dünyasını, maddi şeylerse üst başını, evini barkının süsüdür. Dış dünyadaki zenginlik elimizden gidebilir ama varsa içimizdeki zenginliği kimse çalamaz hep var olur.

Birde insana dair olan sevgi ve tevazu gibi zenginlikler vardır ki ühhü! insanı yüceltir, ayarını yükseltir kardeşim.

Geçtiğimiz Pazar yani, Ramazanın ikinci günü hem vakit geçirmek hem de su doldurmak için Domaniç Dağı’na gittik. Yol boyu çeşmeleri,  Tahta köprü’ye kadar sıra bekleyen insanlarla dolu. Günün Pazar oluşu da kalabalığı artıran bir sebepti sanırım. Zirveyi aşıp, Tahta köprülü Kuru Fasulyeciye kadar indik.   Fasulyecinin yanında iki çeşmede sıra azdı. Biz bidonlarımızı hazırlayana dek çeşmeler bize kaldı. Lüks pikapla iki kişi ellerinde bidonlarla sıraya girdiler. Bizim büyükçe bidon dolunca bidonlarını doldurabileceklerini söyleyip sırayı verdik. Selamlaşma tanışma maksatlı “nerelisiniz?” derken, önce Kütahyalıyız, ardından Kütahya’nın neresi sorumuza “Tavşanlı” cevabını verince “ bizde Tavşanlıdanız” dedik.  Adam, “siz orda yaşıyorsunuzdur, biz yerlisiyiz”  ardından yaptığı mesleği söyledi. Babası tanıdığım zanaatkârlardandı. Yanındakinin de oğlu olduğunu, makine mühendisliğini bitirdiğini ama Tavşanlı’da yaşamadığını filan ifade etti. Oğlunun Tavşanlı’da yaşamıyor olmasını da övünç meselesi yaparak sundu.  “Hey Allahım! mübarek gün sabır ver” duasında bulundum içimden.

Meselenin özü tam da burada başlıyor yeğenim. Adama baktım, babasından kalma işi sürdürüyor. Kendinin ortaya koyduğu bir başarı yok. Ama “yerli” olmanın kibri boyunu aşmış. “Yerlilik” kimliği kendi iç dünyasında bir ayrıcalık, statü sembolü oluşturmuş kendince!. Yanılgı içinde olduğunu bilmeden o duygudan beslenenlere üzülmüşümdür hep. “Yerli” olmak, kişinin çaba sarf ederek elde ettiği bir erdemlilik hali filan değildir kardeşim. Bunu ayrıcalıkmış gibi görüp, “üstün ırk” konumu tutmaya kalkmak hem adil olmayan, hem de suni ayrımcılığa kapı aralayan hastalıklı bir duruş ve bakıştır. Bu bakış, “ biz” ve “onlar”  ayrımını derinleştirir yeğenim. Toplumsal bütünlüğü zedeleyen sorunlu bir ruh halidir.

Gerçek üstünlük, kişi veya kişilerin çabaları, bilgileri, erdemi ve toplumsal katkısıyla ölçülür.  Kendince bir değer üretmek yerine,  “yerliliği” üstünlük gibi görmek kendi eksikliğini örtbas anlamı taşımaz mı? Kendi içinde potansiyeli yüksek kibri de içinde barındıran bu ruh hali hastalıklıdır cancağızım. Kibir, insanın iç dünyasını karartır.  Hatta ahiretini bile tehlikeye sokar birader. Aidiyet biçimini, üstünlük meselesi gibi görmek insani değerlerde yara açar, bütünlüğü bozar.

İlçenin köylerinden gelip yerleşenleri bile öteleyen bu ruh hali kolaycılık ve tedavi edilmesi gereken psikolojik hastalıktır. Fikir sahibi olmak “yerli” olmaktan çok daha kıymetlidir.

Bu tespit bir “Pazar” tespiti filanda değildir aslında. İlçeyi yönetenlere hatta değişik temsil noktasında bulunanlara karşı yıllarca dillendirilen ve gözlenen bir durumdur.

Bu duygu aralığına sıkışıp kalmış olanlar kendilerini bu durumdan kurtarmanın yollarını aramalıdır.  Köy ve köylüleriyle ortaya çıkan zenginliğin, farklılığın farkına varmalı, pusuda yatan ayrılıkçı duygularını tedavi etmelidirler.

Tavşanlı’nın Ovası/ Güzel olur havası/ Leblebiyi kavurur/ Gürelerde tavası. Sağlıcakla.

YÜN KAZAK

 

Çiftçiliğin icabı olan işler benim işimdi. Aralıksız harman dövdüğümüz günler saman tozağını en çok yuttuğumuz günlerdi. Yılmadık, isyan etmedik, tevekkülle gayreti birleştirip toprağın etrafında dönüp durduk. Yağmuru gözlerken, afetlerinden Allaha sığındık. Biz harmanın telaşında kendimizden geçerken, yakınımızdaki kaplıcaya şen şakrak geçen aileleri görürdük. Bu görüşler yutkunuşlarımızı artırırdı. Bu esnada kaynardı içimizde kazanlar.

Anamın işleri zaten bitmezdi. Bulguru kaynatmasından dövmesine, çorabından dokumasına, belirgadından turşusuna, yufkasından tarhanasına, söküğünden çamaşırına hatta evin kirecinden badanasına kadar. Dahası avlunun temizliğinden, sokağın süpürülmesine varıncaya. Ühhüü, yığınla iş anlayacağın. Bungunluğundan dudaklarında belinler belirirdi insanların.

Zaman kısa iş çok! Analık duygusu mesuliyetlerin en büyüğüydü. Mesuliyeti bildi mi insan, emaneti yüklenmenin sorumluluğunu da bilirdi. Bilmezsen?  Perişanlığa, perişanlık eklenirdi.

Aerodinamik döşeklerde kim rahata uykular uyuyorsa geçmişe dönüp anamı, anaları hatırlasın kardeş! Alkışların en büyüğünü hak ettikleri halde görmemiş olanlara birer Fatiha yollasın en azından. Şartların omuzlarına yüklediği sorumlulukla kendinden vazgeçip, iş delisi oluyordu insanlar.  Kimse bu anlatıları palavra filan sanmasın. Bunlar en gerçekçi istatistiktir yeğenim.

Bunları anlat anlat bitmez. Niye anlatıyorum? Senin rahatlığının nereden geldiğini açığa vurmak için. Gevşekliğin huzur değil, muzur getireceğine işaret etmek için. Anlatmasam? Vebali yeter cancağızım!

Anamın pamuk, yün atmada kullandığı yayı tokmağı, bükmek için çıkrığı vardı. Evin yazlık dediğimiz bölümünde atma ve bükme işlerine anamın hüzün yüklü türküleri eklenirdi. Evim evim ayeydin evim türküsü en sevdiği türkülerdendi.  Bungunluğuna bungunluklar eklense de evinin aydınlığı bir başkaydı anam için.

Köy sessizliğinde günün ağarmaya yüz tutunca ayağa dikilirdi anam. Ellerinde nasırlar abdestini alırken yüzünü tırmalasa da tebessümü elden bırakmazdı. Yün atmak, pamuk atmak derdi elindeki kirişten yaya vurmaya. Her vuruşun yarattığı titreşimle yumuşaklık yünün, pamuğun özüne yayılırdı. Zamanını alsa da bu işler, üstesinden gelmenin iç huzuru yeterdi. Yün ve pamuk atmasının ardından çıkrıkla yünden ipler üretmenin, bükmenin telaşesi başlardı. Çıkrığı döndürüp, iğe iplerin dolanışını seyretmek sanat eseri seyretmek gibiydi. Hem sabır, hem ustalık anamdaydı cancağızım. Çıkrığın sesi anamın türkülerine ritim tutardı. O nasırlı eller tam bir sanatçı eliydi yeğenim. Yün atmak, ip bükmek emekti. Yaşamak dediğin alın teri ve emekle bellolurdu. Alın terinden beslenmek hayatın en güzel yanıydı. Huzurlu, dingin. Zor ama kaygısız.

Anam başlı başına sabırdı, azimdi, hayata nasıl tutunacağını gösteren öğretmendi. Ortaya koyduğu her ürün hayatının dışa vurumuydu. Üstüme giydiğim yün kazak insanı sarmalayan sevgiydi. Ördüğü yün eldiven, yün çorap, üstümdeki dokuma göynek anamın hayatının örgüsüydü aslında.

Ben ve benim gibiler o örgünün içinde büyüdük yeğenim. Eğer sabrın, azmin,  inancın, mücadele ruhunun, insani duruşun bir kırıntısı varsa üzerimizde sahibi anamdır. Ya babam? Kuleli terazinin kefelerine karşılıklı koysan ağdırmazlar ebbabım!

Mesele odur ki, hayat birlik ister. Hayat bütünlük ister.  Yün atma, çıkrık çevirme sürecini anlatırken sabrın, hayata tutunuşun, direncin, emeğin, mücadelenin ölçüsünü ortaya koymaktır meram. Analık ve babalık hissini ortaya dökmektir diğer yandan. Velhasıl sevgiyle kucaklamak kucaklatmaktır. Sağlıcakla.

METCEZİRLER

Duygu ve hissedişlerimin gelgitleri oluyor ya da med cezirleri. Olup bitenden kolayca etkilendiğim yaş grubunu çoktan aşmış olsam da üstümde gerginliğini yaşıyorum. Bazen gelgitlerle, medcezirler birbirine karışıyor. Hangisi hangidir, ayırt etmekte zorlanıyorum yeğenim!

Suntalem kaplaması masanın üzerindeki bilgisayarda eski yazılarımı karıştırıyorum. Karıştırdıkça “unuttum” sandığım pek çok anı bilinçaltımdan kör köstebek gibi dürtüyor. Yüreğimin dinginliği bu esnada bozuluyor. Yılların dili olsa, yaşananların kaydı olsa, neyi neleri, nasıl aldığının tespiti kolaylaşacak.

Kimileri yaşlandıkça askıda çalışan motor gibi vaktin gelgitinde zamanı öldürürken, benim duygu ve hissedişlerimin gelgitleri ruhumda at koşturuyor. Yaşanmışlıkların etkisi, anıların derinliklerinde saklandıkları yerden çıkıp çıkıp gelince, dalıp gidiyorum. Dalmalar bazen hüzne, bazen tatlı burukluklara yelken açıyor. Yok saydıklarım, sayamadıklarım.

Geçmişin izleri, zihnimin kıyısına vuran dalgalar gibi, bazen usulca bazen en hiddetlisinden gelip çarpıyor. Yaşayıp geçmiş olduklarını yeniden yaşar gibi oluyorsun. Yaşarken, anıların içinde kayboluyorsun.

Gözlerini kapattığın an yepyeni hatıralar diriliyor gözlerinin önünde. Dirilen anıları gördükçe yaşanılan şeylerin insan üzerinde bıraktığı izin derinliğini ölçmeye yelteniyorsun.   Silinmiyor, solmuyor, kaybolmuyor. Önü açılınca sanki bir nehir. Bazen durgun, bazen çoşkulu, bazen en çılgınından sel!

Nehrin akışını izlerken ellerinle dokunmak istiyorsun bir daha. Dokunduğun asla aynısı olmasa da, geçmişe yolculuk insanın kendini tanımasına, anlamasına düşünmesine, derinliğine katkı yapıyor.

Her bir anı, bir hazine.  Acısıyla tatlısıyla hayata anlam katan, aynı zamanda insanı büyütüp, olgunlaştıran şeyler cancağızım! Geçmişe dönüp bakmak insanın kendi yolculuğuna çıkmasıdır. Kendi yolculuğunda kendine bakmasıdır yeniden. Her yolculuk kendine daha da yaklaşmasıdır. Senin sen olduğunu fark edersin. Her anı, her hissediş, her duygu bizden bir parçadır aslında. Bizi biz yapan bu parçaların bütünüdür cancağızım!

İnsanı, insan yapan değerler önemlidir.

Evinin penceresine kasılıp, aracından yola çöp atanları, sokakta havlayan köpekleri, olumsuzluk adına ne varsa görüp gözleyerek şikâyet edecek merci arayanlardan kendi yolculuğunda kalmak en hayırlısı.

Yardım düzeni geliştirmek insanın kendi huzuru için bile önemlidir. Oturduğun yerden eleştiri geliştirmek en kolay iş. Yerden bir çöpü kaldır! Iıh! Şu caminin tuvaletlerini bir kerecik de sen yıka! Niyeymiş? Şu sokağın temizliği için iki süpürge de sen vur! Benim işim mi? Şu komşuya hal hatır sorup gönül al! O da kim? Ühhüüü!

Bunları düşünürken bile bendeki gelgitlere, medcezirlere bak. Gelip gelip gidiyor! Alçalıp alçalıp yükseliyor.

Garaj yolunun açılması için yaygarayı basan adam eğlencesine eğlence katarken(!) sen hayatın dengesini kurmaya meylediyorsun. Bu meyille dolanıyor diline Çoşkun Sabah’ın şarkısı.

Anılar, anılar, şimdi gözümde canlandılar/ anılar, anılar beni bu akşam ağlattılar” Sağlıcakla